Wil je van alles wat? Apen, Big Five, natuur én cultuur? We stippelen je reis door Oeganda uit – precies zoals jij het wilt.
Volg neushoorns en leeuwen die op jacht zijn. Dobber tussen nijlpaarden. Je ziet de Big Five en tal van andere mooie dieren in het wild.
Gorilla’s. Chimpansees. Golden Monkeys. Je ziet ze allemaal terwijl je rondtrekt door de mooiste stukjes natuur van Oost-Afrika.
Fiets tussen de zebra’s. Beklim vulkanen. Ga op wandelsafari in de national parks. Oeganda is de perfecte plek voor actieve reizigers.
Cultuur en natuur: Oeganda heeft ze allebei – in overvloed. Je gaat onder andere op bezoek bij de 'Karamojong' tribe, je hiket naar watervallen en je gaat op safari.
Wat zijn de gewoontes rondom fooi in Oeganda?
Bijna iedere reiziger worstelt met fooi. Hoeveel geef je precies? Wanneer geef je het? En aan wie? Je wilt het niet verkeerd doen, niemand beledigen. In dit blog geven we je meer achtergrond over de tipcultuur in Oeganda. We lopen je door wat richtlijnen heen, we delen do’s en don’ts. Zodat je relaxter op reis kan.
In Oeganda wordt fooi gegeven
Het is gebruikelijk om fooi te geven in Oeganda. In de horeca, maar ook in het toerisme. Iedereen die onderdeel is van je reis, iedereen die een bijdrage levert, verwacht een tip. De een doet dat heel subtiel, de ander houdt letterlijk zijn hand op.
Iedereen die onderdeel is van je reis, iedereen die een bijdrage levert, verwacht een tip.
Hoeveel fooi geef je?
Dit is een antwoord waar je waarschijnlijk niet op zit te wachten: het hangt ervan af. De grootte van je tip verschilt per situatie. Het hangt af van je ervaring, van de activiteit, het aantal mensen. Dat maakt het ook lastig te begrijpen voor veel toeristen.
Aan de hand van vier voorbeelden, maken we duidelijk hoe het zit:
#1 Fooi bij de lodge
De gemiddelde lodge werkt met 30 tot 40 stafleden. Dit zijn mensen die ervoor zorgen dat de lodge schoon is, en dat alles geregeld is. Voor al deze mensen staat er vaak een algemene tipbox op de balie. Dus wil je tippen, doe dat dan in de algemene tipbox – dan profiteert iedereen ervan, en niet alleen de mensen die zichtbaar zijn. Een gebruikelijke tip bij lodges is $10 - $20 per dag dat je er bent geweest. Dus heb je ergens drie nachten geslapen, dan kun je uitgaan van $30 - $60.
Wil je tippen, doe dat dan in de algemene tipbox – dan profiteert iedereen ervan, en niet alleen de mensen die zichtbaar zijn.
Dan heb je nog allerlei situaties waarin je ook het gevoel hebt dat je een tip wilt of moet geven. Soms is er bijvoorbeeld iemand bij de lodge die je vraagt om je schoenen te wassen. Natuurlijk kun je altijd een kleinigheidje geven als iemand iets voor je doet. Voor dit soort kleine dingen geef je ongeveer een dollar. Maar om het jezelf wat makkelijker te maken, zou je ook kunnen zeggen: ‘Dankjewel, hebben jullie een tipbox? Dan kan ik daar iets instoppen voor jou en je collega’s wanneer ik uitcheck.’ Dan laat je merken: ik waardeer je hulp, ik wil er wat voor geven, maar dan wel voor jou en je hele team.
#2 Fooi aan een lokale guide
Soms doe je een activiteit die wordt gedaan door iemand uit de lokale community. Een community walk, bijvoorbeeld. Voor lokale gidsen is dit vaak hun enige bron van inkomen. Dus als zo’n gids echt z’n best heeft gedaan en je hebt van de ervaring genoten. Dan is het goed om, naast de fee voor de activiteit, ook nog een mooie tip te geven van een dollar of 5. En dat is geen klein bedrag: het gemiddelde loon voor ongeschoold werk in Oeganda is $2 per dag
#3 Fooi aan rangers
Rangers zijn de mensen die de leiding hebben bij bijvoorbeeld een gorilla- of chimpansee trekking. Ze werken voor de Wildlife Authority en hebben prima arbeidsvoorwaarden. In vergelijking met andere banen krijgen ze goed betaald, ze bouwen pensioen op, ze krijgen een zorgverzekering. Tegelijkertijd is dit de groep die de grootste fooi verwacht. Dat komt doordat veel toeristen grote bedragen geven. Als je met z’n tweeën bent, adviseren we om $20 - $30 dollar te geven op het moment dat je klaar bent met je trekking en weer afscheid van ze neemt. Mocht je met z’n vieren zijn dan adviseren we het dubbele. Dat bedrag wordt gedeeld door 4-5 rangers. Rangers zijn er 7 dagen in de week, ze gaan elke dag op trekking. Ze hebben een basissalaris, daar komt ook nog heel veel tip bovenop.
Rangers zijn er 7 dagen in de week, ze gaan elke dag op trekking. Ze hebben een basissalaris, daar komt ook nog heel veel tip bovenop.
Tijdens je trekking zijn rangers niet de enige mensen die je fooi geeft, je geeft trekkers ook fooi. Dat is een groep van 5 tot 6 mensen die van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat de gorilla’s of chimpansees volgt. Ze komen uit de lokale community en werken voor de Wildlife Authority, maar ze staan niet op de loonlijst. Zodra je tijdens de trekking bij de gorilla’s aankomt, geef je deze mensen hun tip. $20 voor de hele groep is gebruikelijk – je geeft dit bedrag aan één iemand en dan zeg je dat ze het moeten delen met elkaar.
#4 Fooi aan je tourguide
Je tourguide is de belangrijkste persoon van je reis. Hij rijdt je rond, hij organiseert alles, hij neemt je mee door de Oegandese gebruiken. Tourguide zijn is geen 9 tot 5 – je hebt heel veel verantwoordelijkheid, en dat 24/7. Wij betalen onze tourguides goed. Hoeveel tip je aan het eind van je reis precies geeft, hangt natuurlijk af van je ervaring. Maar als we om ons heen kijken, zien we dat $10 - $20 per dag gebruikelijk is
#5 Fooi in restaurants
Op de reisdagen, wanneer je met je tourguide van a naar b reist, eet je onderweg. We zorgen ervoor dat je stopt bij lokale restaurants, zodat je een leuke, bijzondere ervaring hebt. Bovendien zorgen we er op deze manier voor dat restaurants onderweg ook profiteren van toerisme. De tourguide rekent af, omdat bij ons alle maaltijden inbegrepen zijn in je reis. Maar als je wilt, mag je in deze gevallen alsnog een tip geven. Als je bijvoorbeeld weet dat de rekening $40 was, kun je heel goed $5 in de tipbox stoppen. Je mag uitgaan van zo’n 10%.
Do’s en don’ts rondom het geven van fooi
Om het verhaal af te ronden, en je relaxt op reis te sturen, hebben we nog een paar do’s en don’ts voor je rondom het geven van tip.
Do's
Ga met kleine biljetten op pad. Het is altijd goed om wat kleine biljetten op zak te hebben. Dan kun je onderweg makkelijk een briefje uit je zak tevoorschijn halen om een tip te geven.
Overhandig de tip zelf. Zorg dat je het altijd zelf overhandigt. Een tip is iets persoonlijks.
Vraag je tourguide om hulp. Als je twijfelt, kun je altijd even aan je tourguide de vraag stellen: als ik nu tip, tip ik dan deze persoon? Of zijn er meerdere mensen die meeprofiteren? Dan kun je beter inschatten hoeveel je moet geven. Je kan het ook letterlijk met je tourguide afstemmen en vragen wat de verwachting is.
Geef feedback. Stel dat je een kleine tip geeft, omdat je niet tevreden was, geef dan wat opbouwende feedback. Dan weet de persoon in kwestie waar het aan ligt. En dan geef je hem of haar ook de kans om het de volgende keer beter te doen.
Don'ts
Geef geen muntjes. Het kleinste briefje in Oeganda is 1,000 shilling. Dat is het minimale wat je aan fooi moet geven. Als je muntjes geeft, is het eigenlijk een belediging.
Laat je niet gek maken. Zoals in elk land, kunnen mensen soms vervelend doen over tip. Laat je niet gek maken. Als het voor jou niet goed voelt, geef je niks.
We hopen dat je genoeg informatie hebt om relaxt op reis te gaan. Mocht je meer willen weten, dan mag je ons altijd een bericht sturen. Of je kunt verder bladeren in onze andere blogs.
